Intussen al een ruime twee weken geleden, maar kameraadschap de Vlam was op laatste dag van deze tentoonstelling aanwezig. De tentoonstelling “Het Futurisme & Europa- de Esthetiek van een nieuwe wereld” van het Kröller-Müller museum was zeker de moeite waard. Vooral natuurlijk met je kameraden.

En vooral wanneer je van de stijl houdt. Het Futurisme breekt namelijk met andere schilderstijlen, met het verleden. In die zin was het niet puur een kunststroming maar ook een sociale. Vooral voor de artiesten zelf. Volgens wikipedia “zijn enkele kenmerken van het futurisme snelheid, energie, agressie, krachtige lijnen, vooruitgang en nieuwe technologie.” Dit had natuurlijk overlap met de politiek- wat niet? Het viel onze kameraden dan ook op dat het Kröller-Müller het niet goed aan durfde om naar de politiek van de verscheidene kunstenaars te kijken. Ze hadden natuurlijk genoeg met elkaar gemeen dat ze samen als een kunststroming beschouwd kunnen worden maar dat gedeelde bracht ze niet tot dezelfde conclusies.

De kracht

Dat gedeelde was een fascinatie met snelheid, kracht, technologie en zelfs geweld. Voornamelijk het geweld die bij de nieuwe technologieën horen- de hamerende geluiden aan de lopende band in de fabriek, de explosieve kracht van verbrandingsmotoren, de snelheden die behaald worden bij productie en tijdens de reis. Maar ook het geweld waarmee ‘het futurisme’ probeerde te breken met de maatschappij van de tijd. Wikipedia; “Samen met het opkomende nationalisme in alle Europese landen paste het futurisme in het oorlogsenthousiasme dat kenmerkend was voor veel intellectuele en artistieke kringen voor de eerste wereldoorlog“.

Er valt zonder twijfel heel wat te schrijven over de politiek van de kunstenaars van het Futurisme, en heel wat te lezen. En misschien doe ik dat nog wel. Maar laat ik dat in dit geval maar samen vatten als “sommige van deze kunstenaars konden nog wel eens last van de schouder hebben gekregen.” Want ze konden de rechterarm nog al wel eens in de lucht steken.

Links Futurisme

dan is voor onze Kameraadschappij de Russische variant interessanter, ook de Sovjet-Unie bediende zich van het krachtige en explosieve streven naar vooruitgang, onder andere met treinen beschilderd met propaganda in deze stijl.

Ons bezoek

Zoals ik zei, je moet de stijl wel interessant vinden. Maar het Kröller-Müller gaf vrijwel geen tekenen van de politieke kanten van de kunststroming. Gelukkig hadden we zelf al e.e.a in het achterhoofd. Toch was er wel degelijk een knikje te vinden naar de Russische stroming- er stond een maquette van “Tatlin’s Toren” – een monument ter ere van de derde internationale. Het volledige ding is blijkbaar nooit gebouwd. Niet zo raar natuurlijk als je kijkt naar de wereld rond de tijd dat het ding ontworpen was. Maquettes zijn er wel geweest. Die in het museum is gebouwd door studenten van de TU Delft.

Wat mij betreft hoefde het ook niet veel groter dan de maquettes. Alsnog hadden we als leden van ‘de Vlam’ een prima dag. Goed gezelschap, leuke plaatjes gekeken, na kunnen denken over wat we hier bespreken. Jammer dat het vanuit mijn woonplaats niet heel gemakkelijk met het openbaar vervoer te bereiken is, maar het is gelukt.

Mocht er meer komen over het Futurisme ben ik zeker geïnteresseerd. Vooral als we iets de diepte in kunnen met de achtergrond en vooral de politiek.